నమస్కారం .

మనసంస్కారంతెలిపేదే నమస్కారం.నమస్కరించడం అనేది గౌరవసూచకం మనం నమస్కరించినపుడు ఎదటివారు తలఊపమో, ఒకచేతితో నమస్కరించడం శోభస్కరం ,సంస్కారం అనిపించుకోదు. నమస్తే, నమస్కారం లేదా నమస్కార్ ఈ పదము నమస్సు నుండి ఉద్భవించింది. నమస్సు లేదా " నమః " అనగా "మనిషిలో గల ఆత్మ"ను గౌరవించుట. ఈ సంప్రదాయము భారతదేశంతో పాటు దక్షిణాసియాలో ఎక్కువగా వాడుకలో ఉంది. ప్రత్యేకంగా హిందూ, జైన, బౌద్ధ మతావలంబీకులలో సాధారణంగా కానవస్తుంది. ప్రపంచ సంస్కృతులలో ఎదుటి మనిషిని గౌరవించు అతి చక్కని ముద్రగా నమస్కారము పరిగణింపబడుతుంది.గురువులు, పెద్దవారు, గౌరవనీయులు ఎదురైతే రెండు చేతులు జోడించి, తలను కొద్దిగా ముందుకు వంచి, తమ భక్తిని ప్రకటించుకొనే ప్రక్రియ.

నమస్కారం చేయడాన్ని శాస్త్రాలలో నాల్గు విధాలగా చెప్పబడింది. అవి సాష్టాంగ నమస్కారం - దండ ప్రణామం - పంచాంగ నమస్కారం - అంజలి నమస్కారం.సాష్టాంగ

నమస్కారం.మనస్సు, బుద్ధి, అభిమానం, రెండు పాదాలు, రెండు చేతులు, శిరస్సు అను ఈ ఎనిమిదింటితో చేయు నమస్కారమే సాష్టాంగ నమస్కారం. ఇందులో ఒక వ్యక్తి యొక్క శరీరంలోని అష్ట భాగాలు భూమిని తాకుతూ బోర్లా పడుకొనే మాదిరిగా దేవునికి ఎదురుగా పడుకొని నమస్కారం చేస్తారు.

దండ ప్రణామం.

నేలమీద పడిన దండము (కర్రలాగా) శరీరాన్ని భూమిపైవాల్చి పరుండి కాళ్లు చేతులను చాపి అంజలి చేయుట దండ ప్రణామం.

పంచాంగ నమస్కారం.

రెండు పాదాల వేళ్లు, రెండు మోకాళ్లు, తల భూమిపైనుంచి రెండు చేతులను తలవద్దచేర్చి అంజలి చేయుట పంచాంగ నమస్కారం. ఇది ఎక్కువగా స్త్రీలు చేస్తారు.

అంజలి నమస్కారం.

ఇది సర్వసాధారణమైన రెండుచేతులను కలిపి నమస్కారం అనటం.

ప్రవరతో నమస్కారం.

భారతదేశ వ్యాప్తంగా హిందూమత సంబంధమైన విధులు నిర్వర్తించేప్పుడు, మతాచార్యుల ఎదుట, భగవంతుని ముందు ప్రవర చెప్పి నమస్కరిస్తూంటారు. చతుస్సాగర పర్యంతం గో బ్రాహ్మణస్య శుభం భవతి. <గోత్రనామం> గోత్రస్య <వంశానికి చెందిన ముగ్గురు ఋషుల పేర్లు> త్రయార్షయ ప్రవరాన్వితః <గృహ్యసూత్రం పేరు> సూత్రః <అభ్యసించే వేదం> శాఖాధ్యాయీ <నమస్కరిస్తున్న వారి పేరు> అహంభో అభివాదయే అంటూ నమస్కరించడం వైదిక విధానం. చేతి వేళ్లను చేవుల వెనుకకు చేర్చి ముందుకు కాస్త వంగిన భంగిమలో పై సంస్కృత వాక్యాన్ని ఉచ్చరిస్తారు. మనుష్యులకు నమస్కరించేప్పుడు కుడిచేయిని ఎడమచెవికి, ఎడమచేయిని కుడిచెవికి చేర్చి ప్రవర చెప్పాలి. దేవతలకు నమస్కరించాల్సివస్తే ఎడమచేతిని ఎడమచెవికి, కుడిచేతిని కుడిచెవి వెనక్కి చేర్చి ప్రవర చెప్తారు.

అంజలి ప్రధానంగా భారతీయ మతాలు మరియు కళలతో ముడిపడి ఉన్న చేతి సంజ్ఞ , ఇది ఆసియా అంతటా మరియు వెలుపల ఎదుర్కొంటుంది. ఇది భరతనాట్యం , యోగాభ్యాసం, వంటి భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య భంగిమలలో ఒక భాగం మరియు నమస్తే నమస్తేలో భాగం . ప్రదర్శన కళలలో, అంజలి ముద్ర అనేది ప్రేక్షకులకు అశాబ్దిక, దృశ్యమాన సంభాషణ యొక్క ఒక రూపం. ఇది భారతీయ శాస్త్రీయ కళలలోని 24 సంయుక్త ముద్రలలో ఒకటి. అంజలి ముద్రలో బ్రహ్మాంజలి వంటి అనేక రూపాలు ఉన్నాయి .

సంజ్ఞ అనేక యోగా ఆసనాలలో చేర్చబడింది . ఆధునిక యోగ భంగిమ ప్రాణామాసన నిటారుగా నిలబడి, అంజలి ముద్రలో చేతులతో ఉంటుంది.

సంజ్ఞగా, ఇది భారతదేశం , శ్రీలంక , నేపాల్ , భూటాన్ , బర్మా , థాయ్‌లాండ్ , లావోస్ , కంబోడియా మరియు ఇండోనేషియాలో గౌరవ సూచకంగా లేదా నిశ్శబ్ద శుభాకాంక్షలుగా విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది . ఇది తూర్పు ఆసియా బౌద్ధులు , చైనీస్ మతవాదులు మరియు షింటోయిస్టులు మరియు ఇలాంటి ఆసియా సంప్రదాయాలను అనుసరించేవారిలో కూడా ఉపయోగించబడుతుంది . ఈ సంజ్ఞ ప్రార్థనలో భాగంగా లేదా అనేక భారతీయ మతాలు మరియు ఇతర తూర్పు మతాలలో ఆరాధన కోసం ఉపయోగించబడుతుంది .

శిల్పకళలో, శైవమతంలోని లింగోభవమూర్తి వంటి చారిత్రాత్మక దేవాలయాల ప్రవేశద్వారం మరియు ఉపశమన పనులలో అంజలి ముద్ర సాధారణంగా ఉంటుంది . అంజలి ముద్ర అనేది అశాబ్దిక సంజ్ఞ ద్వారా నమస్తే నుండి భిన్నంగా ఉంటుంది, అయితే నమస్తే ఏ సంజ్ఞతో లేదా లేకుండా చెప్పవచ్చు. భౌమిక్ మరియు గోవిల్ ప్రకారం, అంజలి ముద్ర మరియు నమస్కార ముద్ర చాలా పోలి ఉంటాయి కానీ సూక్ష్మమైన తేడాలు ఉన్నాయి. అంజలి ముద్రలోని బ్రొటనవేళ్ల వెనుక భాగం ఛాతీకి ఎదురుగా ఉంటుంది మరియు ఇతర వేళ్లకు లంబంగా ఉంటుంది, నమస్కార ముద్రలోని బ్రొటనవేళ్లు ఇతర వేళ్లతో సమలేఖనం చేయబడ్డాయి.

అంజలి అనేది సంస్కృత పదం, ఇది అరచేతుల మధ్య ఏర్పడిన కుహరాన్ని, ఆ విధంగా పట్టుకుని, పూలు లేదా నీటిని అందించడం లేదా దానం చేయడం లేదా ఏదైనా స్వీకరించడం వంటివి చేస్తుంది. చేతులు ఒకదానితో ఒకటి నొక్కినప్పుడు మరియు పైకి లేపబడినప్పుడు, అది "గౌరవం", "ఆరాధన", "ఆశీర్వాదం", "నమస్కారం" లేదా "ప్రార్థన" రూపాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది అంజ్ నుండి ఉద్భవించింది , దీని అర్థం "గౌరవించడం లేదా జరుపుకోవడం". అంజలి "దైవిక సమర్పణ", "ఆరాధన యొక్క సంజ్ఞ" అని సూచిస్తుంది. ముద్ర అంటే "ముద్ర" లేదా "సంకేతం". ఈ పదబంధం యొక్క అర్థం "నమస్కార ముద్ర".

అంజలి ముద్ర అనేది నాట్య శాస్త్రం (200 BCE - 200 CE) శ్లోకం 9.127–128లో , దేవతా మూర్తి ప్రకరణంలోని 5.67 వ శ్లోకం వంటి 6వ శతాబ్దపు CE నాటి ఆలయ నిర్మాణ గ్రంథాలలో, మరియు సిట్రాసూత్రాలు అనే పెయింటింగ్‌పై ఉన్నవారు . నాట్య శాస్త్రం , భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య గ్రంథం, ఇది రెండు చేతులను గౌరవప్రదమైన స్థితిలో ముడుచుకున్న భంగిమ అని వివరిస్తుంది మరియు ఇది ఒక దేవత ముందు ప్రార్థన చేయడానికి, ఎవరైనా గౌరవించే వ్యక్తిని స్వీకరించడానికి మరియు స్నేహితులను అభినందించడానికి కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. నాట్య శాస్త్రంఆలయం లోపల ప్రార్థనల కోసం, అంజలి ముద్రను ఒకరి తల దగ్గర లేదా పైన ఉంచాలి, ఎవరైనా గౌరవనీయులను కలిసేటప్పుడు అది ఒకరి ముఖం లేదా గడ్డం ముందు మరియు స్నేహితుల కోసం ఒకరి ఛాతీ దగ్గర ఉంచబడుతుంది.

ఈ సంజ్ఞను హృదయాంజలి ముద్ర అని కూడా పిలుస్తారు, దీని అర్థం "హృదయ ముద్రకు గౌరవం" ( hrd నుండి , "హృదయం" అని అర్ధం) మరియు ఆత్మంజలి ముద్ర అంటే "స్వీయ ముద్రకు గౌరవం "

సేకరణ :