పొడుపు కథలు .
తెలుగు భాషా సాహిత్యంలో పొడుపు కథలకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. వీటి సృష్టి కర్తలు పల్లె ప్రజలే. పండితులకు కూడా వీటిపై ఆసక్తి కలగడం వల్ల పద్యాలలోనూ పొడుపు కథలు ఉన్నాయి. విజ్ఞానం, వినోదం, ఆశక్తీ కలిగించే పొడుపు కథలంటే యిష్టపడని వారుండరు. ఇది పల్లె ప్రజలకు ఒక వినోదంతో కూడిన ఆట. పొడుపు కథలో చమత్కారం, నిగూఢ భావం యిమిడి ఉండటమే దీనికి కారణం. ఎలాగైనా ఇందులో రహస్యం తెలుసుకోవాలనె కుతూహలం ఒకవైపు, దీని గుట్టు విప్పి తన తెలివితేటలు నిరూపించుకోవాలనె తపన ఒకవైపు పొడుపు కథల వైపు మనిషి ఆకర్షించబడతాడు.
చాప చుట్టగ లేము.. రూక లెంచగ లేము | ఆకాశంలో నక్షత్రాలు
ఆలోచనా శక్తిని పదును పెట్టే పొదుపు కథలంటే పిల్లలు ఎక్కువ యిష్టపడతారు. పిల్లలకు రకరకాల పొడుపు కథలు చేసి వారి మెదడును పదును పెట్టాలి. సాంప్రదాయకంగా వస్తున్న పొడుపు కథలనె కాకుంటే ఆధునిక కాలానికి సంబంధించిన విషయాలపైన పొదుపు కథలు తయారు చేసి పిల్లల్లో ప్రచారం చేయాలి. పిల్లల చేత వారి సృజనాత్మకత పెంచుటకు కొన్ని పొడుపు కథలు తయారు చేయించాలి.
పొడుపు కథలను తయారు చేయటం కష్టం కాదు. పొడుపు కథలో లయ, ప్రాస, రాగం, వంటివి ఉంటాయి. జ్ఞాపకం పెట్టుకోవటానికి అనువైన పద వాక్య విన్యాసం ఉండాలి. మరీ కష్టంగా ఉండకూడదు. చాలా సులభంగా ఉండకూడదు. కొద్ది సేపు ఆలోచించగానే అర్థమత్తేటట్లు ఉన్నప్పుడే ఆసక్తి కలుగుతుంది. మరీ కష్టంగా ఉంటే మనం చెప్పలేమనే ఆలోచన వచ్చి ఆసక్తి కోల్పోతారు.
ఎలా తయారు చేయాలి.
ముందుగా ఏ విషయం పై పొడుపు కథ తయారు చేయాలనుకుంటామో దాని గుణగణాల గురించి నాలుగు వాక్యాలు రాసుకోవాలి. ఆ వాక్యాలను లయ బద్దంగా ఉండేటట్లు తయారు చేసుకోవాలి. ఒక వాక్యం లోనూ రెండు, మూడు వాక్యాలలోను ఉండవచ్చు. పేనా, చాక్లెట్, టీచర్, సైకిల్, సినిమా, రేడియో, టి.వి.టెలిఫోన్, ఇలాంటి వాటిపై పొడుపు కథలు పిల్లలలు సన్నిహితంగా ఉంటాయి.
ఉదాహరణ.
"కలం" పై పొడుపు కథ తయారు చేయాలంటే, దాని లక్షణాలను ఈ క్రింది విధంగా రాసుకోవాలి.
1. చిన్న కర్రపుల్లలా ఉంటుంది.
2. లోన డొల్లగా ఉంటుంది.
3. లోన రంగు ద్రవం ఉంటుంది.
4. చివర నాలుక ఉంటుంది.
5. కాగితంపై కదిలిస్తూ ఉంటె రాస్తుంది.
6. కవులు ఉపయోగించేది . కత్తి కంటే గొప్పది.
పొడుపు కథగా మారిస్తె,
కాగితంపై కదులుతుంది - కార్చుకుంటూ వెళుతుంది.
నాలుకతో చెప్పడం - నాలుకతో రాయటం
కవి పట్టే కత్తి- కథలల్లె కత్తి - కలకాలం నిలిచేకత్తి.
అనేక రూపాలలో పొడుపు కథలు.
1.కానిది .
ఇందులో ఒకటి రెండు అక్షరాలు అదనంగా చేర్చితే చాలు మనకు కావలసిన జవాబు దొరుకుతుంది. ప్రశ్నలోనే జవాబు ఉంటుంది. ఎక్కువ పద పరిచయం ఏర్పడుతుంది. కొన్నింటికి రెండు మూడు జవాబులు కూడా ఉండవచ్చు.
కాయ గాని కాయ - మెడకాయ, తలకాయ (అదనంగా పదం చేర్చటం) - ఇలాంటివి తయారు చేయటం చాలా సులభం.
దారం కాని దారం - మందారం మొదలగునవి.
2.ఆధారాలు.
కొన్ని ఆధారాలు యిచ్చి దాని ఆధారంగా పొడుపు కథ విప్పటం
తెలిసేటట్లు పూస్తుంది. తెలియకుండా కాస్తుంది? - వేరుశెనగ.
3.వర్ణన.
చాలా వివరంగా వర్ణించి పొడుపు కథను విప్పమని చెప్పటం
నాలుగు రోళ్ళు నడవంగా
రెండు చేటలు చెరగంగా
నోట్లో పాము వ్రేలాడంగా
అందమైన దొరలు ఊరేగంగా - ఏనుగు
4.కాదు(నిషేధం).
మొదటి వాక్యంలో ఆథారం ఉంటుంది. రెండవ వాక్యంలో నిషేధం ఉంటుంది.
ఆకాశంలో ఎగురుతుంది - పక్షి కాదు (విమానం)
నీటిలో వెళ్ళుతుంది - చేప కాదు (పడవ)
అక్కడిక్కడి బండి అంతరాల బండి:
మద్దూరి సంతలోన మాయమైన బండి.
ఏమిటది?.
జవాబు:సూర్యుడు.
అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, తైతక్కలాడింది.
జవాబు: చల్లకవ్వం
అడవిన పుట్టాను,
నల్లగ మారాను:
ఇంటికి వచ్చాను,
ఎర్రగ మారాను:
కుప్పలో పడ్డాను,
తెల్లగ మారాను.
జవాబు:బొగ్గు
అడ్డం కోస్తే చక్రం - నిలువు కోస్తే శంఖం.
జవాబు:ఉల్లిపాయ
అన్నదమ్ములం ముగ్గురం మేము
శుభవేళల్లో కనిపిస్తూ వుంటాము;
అయితే బుద్ధులు వేరు -
నీళ్ళలో
మునిగే వాడొకడు
తేలే వాడొకడు
కరిగే వాడొకడు
అయితే మేమెవరం? జవాబు:ఆకు, వక్క, సున్నం
అమ్మ అంటే కలుస్తాయి, నాన్న అంటే కలవవు.
జవాబు: పెదవులు
అయ్య అంటే కలవవు, అమ్మ అంటే కలుస్తాయి.
జవాబు: పెదవులు
అరచెయ్యంత పట్నంలో అరవై గదులు; గదికొక్క సిపాయి; సిపాయికొక్క తుపాకీ.
జవాబు: తేనె పట్టు
అరచేతిలో కుంకుమ - గోటిమీద కుంకుమ - బీరాకు కుంకుమ - అందాల కుంకుమ.
జవాబు: గోరింటాకు
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది:
చెంబులో నీళ్ళని,
చెడత్రాగుతుంది.
జవాబు:గంధపుచెక్క
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది;
మా ఇంటి కొచ్చింది మహలక్ష్మి.
ఎవరు ?
జవాబు:గడప
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది;
మా ఇంటి కొచ్చింది,
తైతక్కలాడింది.
ఎవరు?
జవాబు : మజ్జిగను చిలికే తెడ్డు. కవ్వము
అన్నదమ్ములం ముగ్గురం మేము,
శుభవేళల్లో కనిపిస్తూ వుంటాము:
అయితే బుద్ధులు వేరు --
నీళ్ళలో
మునిగే వాడొకడు:
తేలే వాడొకడు;
కరిగే వాడొకడు:
అయితే మే మెవరం?
జవాబు: ఆకు, వక్క, సున్నం.
' అగ్గి అగ్గీ ఛాయ, అమ్మ కుంకుమ ఛాయ, బొగ్గు బొగ్గు ఛాయ, పోలిఛాయ కందిపప్పు ఛాయ చెట్టుకి కట్టిన ఉట్టి, ఎంత దూరం నెడితే అంత దగ్గర అవుతుంది? (ఊయల) పచ్చటి దుప్పటి కప్పుకొని తియ్యటి పండ్లు తింటుంది? (చిలుక) ఎంత ప్రయత్నించినా చేతికి చిక్కదు, ముక్కుకి మాత్రమే దొరుకుతుంది. ఏమిటది ? (వాసన) పిఠాపురం చిన్నవాడా, పిట్టల వేటగాడా బతికిన పిట్టను కొట్టవద్దు, చచ్చిన పిట్టను తేనువద్దు, కూర లేకుండా రానువద్దు, మరేం తెచ్చాడు? (కోడి గుడ్డు ) మూతి వేలెడు, తోక బారెడు? (సూది, దారం) ఆకాశాన వేలాడే వెన్నముద్దలు ? (వెలగ పండ్లు) ఆకు బారెడు తోక మూరెడు ? (మొగలి పువ్వు) ఆకు చిటికెడు కాయ మూరెడు? (మునగ కాయ) చూస్తే చూపులు, నవ్వితే నవ్వులు, గుద్దితే గుద్దులు? (అద్దం) అమారా దేశం నుంచి కొమారా పక్షి వచ్చింది. ముక్కుకి ముత్యం కట్టుకొని తోకతో నీళ్లు తాగుతుంది. (ప్రమిద) ఆకు వక్క లేని నోరు ఎర్రన, నీరు నారు లేని చేను పచ్చన (రామచిలుక) మేసేది కాసింత మేత, కూసేది కొండంత కూత (తుపాకి) కోట గాని కోట ఇంటికో కోట? (తులసి కోట) కన్నులు ఎర్రగా ఉంటాయి, రాకాసి కాదు, తలనుండి పొగొస్తుంది, భూతం కాదు చరచర పాకుతుంది పాముకాదు ( రైలు ) కత్తులు లేని భీకర యుద్ధం, గెలుపూ ఓటమి చెరిసగం (చదరంగం) కతకత కంగు, మాతాత పింగు, తోలు తీసి మింగు (అరటి పండు) పైనొక పలక, కిందొక పలక, పలకల నడుమ మెలికల పాము (నాలుక) అమ్మ కడుపున పడ్డాను, అంతా సుఖాన ఉన్నాను, నీచే దెబ్బలు తిన్నాను, నిలువున ఎండిపోయాను, నిప్పుల గుండు తొక్కాను, గుప్పెడు బూడిద అయినాను (పిడక) అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, మహాలక్ష్మిలాగుంది. (గడప) అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, తైతక్కలాడింది. (చల్లకవ్వం) అంతులేని చెట్టుకు అరవై కొమ్మలు, కొమ్మ కొమ్మకు కోటి పువ్వులు, అన్నిపువ్వుల్లో రెండేకాయలు (ఆకాశం, చుక్కలు, సూర్యుడు) సముద్రంలో పుట్టి, సముద్రంలో పెరిగి, ఊళ్లోకొచ్చి ఉరుముతుంది. ఏమిటది? (శంఖం) ముగ్గురన్నదమ్ములు, రాత్రింబవళ్ళు నడుస్తూనే ఉంటారు. ఎవరువారు? (గడియారం ముళ్ళు)
ఆకాశంలో ఎగురుతుంది కానీ పక్షి కాదు.
జవాబు:విమానం
ఆకాశాన అంబు, అంబులో చెంబు, చెంబులో చారెడు నీళ్ళు.
జవాబు: టెంకాయ
ఆకాశమంతా అల్లుకు రాగా:
చేటెడు చెక్కులు చెక్కుకు రాగా:
కడివెడు నీరు కారుకు రాగా:
అందులో ఒక రాజు ఆడుతుంటాడు.
జవాబు: గానుగ
ఆకాశ పక్షి ఎగురుతూ వచ్చి,
కడుపులో చొచ్చి లేపింది పిచ్చి.
జవాబు:కల్లు
ఆకాశంలో చెట్టు - చెట్టు నిండా పువ్వులు ఎంత కొట్టినా రాలవు.
జవాబు: నక్షత్రాలు
ఆకులోడు కాదమ్మా ఆకులుంటాయి
బాలింత కాదమ్మా పాలుంటాయి
సన్యాసోడు కాడమ్మా జడలుంటాయి.
జవాబు:మర్రి చెట్టు
ఆమడ నడిచి అల్లుడొస్తే,
మంచం కింద ఇద్దరూ,
గోడ మూల ఒకరూ,
దాగుకున్నారు.
జవాబు: చెప్పుల జోడు, చేతి కర్ర మీ అమ్మ పడుకుంటే మా అమ్మ దాటి పాయే జవాబు :-గడప.
ఇల్లంతా తిరుగుతుంది, మూలన కూర్చుంటుంది.
జవాబు: చీపురు
ఇంతింతాకు బ్రహ్మంతాకు
పెద్దలు పెట్టిన పేరంటాకు.
జవాబు: మంగళ సూత్రం
ఇంతింతాకు ఇస్తరాకు
రాజులు మెచ్చిన రత్నాలాకు.
జవాబు: తామలపాకు.
ఇక్కడి నుంచి చూస్తే యినుము;
దగ్గరికి పోతే గుండు;
పట్టి చూస్తే పండు;
తింటే తీయగనుండు.
జవాబు: తాటిపండు.
ఇంతింత బండి - ఇనప కట్ల బండి , తొక్కితే నా బండి - తొంభై ఆమడలు పోతుంది.
జవాబు: సైకిలు
ఇక్కడ ఉంటుంది - అక్కడ ఉంటుంది -పిలిస్తె పలుకుతుంది - మనలాగే మాట్లాడుతుంది
జవాబు:టెలిఫోన్
ఉద్యోగం సద్యోగం లేదు ఊరంతా వ్యాపకమే
జవాబు: కుక్
ఉదయం నాలుగు కాళ్లతో నడిచేది,మధ్యాన్నం రెండు కాళ్ల తో నడిచేది,సాయంత్రం మూడు కాళ్ళతో నడిచేది
జవాబు: పసితనం లో నాలుగు కాళ్ళు, పెద్దయ్యాక రెండు కాళ్ళు, వృద్ధా ప్యం లో మూడు కాళ్ళుఉడికిందొకటి,ఉడకందొకటి,కాలిందొకటి,కాలందొకటి, ఏమిటది ?
జవాబు: వక్క,ఆకు,సున్నం,పొగాకు
ఊరంతకీ ఒక్కటే దుప్పటి
జవాబు: ఆకాశం
ఊరంతా నాకి మూల కూర్చుండేది - యేది?
జవాబు: చెప్పులు
ఊళ్ళో కలి,
వీధిలో కలి,
ఇంట్లో కలి,
ఒంట్లో కలి.
జవాబు: చాకలి, రోకలి, వాకలి, ఆకలి.
ఎర్రని రాజ్యం,నల్లని సింహాసనం,ఒక రాజు ఎక్కితే,ఒక రాజు దిగుతాడు,ఏమిటది? జవాబు: మిరపచెట్టు.
ఏడుగురు అన్నదమ్ములం మేము;
విడివిడిగా వుంటే చెప్పలేవు ,
కలసి వుంటే చెప్పగలవు.
జవాబు: ఇంద్రధనస్సు
ఐదుగిరిలో చిన్నోడు, పెళ్ళికి మాత్రం పెద్దోడు.
జవాబు: చిటికెన వేలు
ఐదుగురు, ఐదుగురు, దొంగలు రెండు జట్లు గా పోయి ఒక జీవాన్ని తెచ్చారు.వెంటనే చంపారు.
జవాబు: పేను
ఐదు తంత్రాలు గలది.పిల్లలకు మహాఇష్టమైనదిసవరించు
జవాబు: పంచతంత్ర.
ఓహోహో హాలయ్య - వల్లంతా గరుకయ్యా - కరకర కోస్తె కడుపంతా తీపయ్యా!
జవాబు: పనస పండు.
అంగడిలో పెట్టి అమ్మేది కాదు, తక్కెడలో పెట్టి తూచేది కాదు, ఆలోచించటానికి ఆధారమైనది. అది లేకుండా మనిషేకాదు.
జవాబు: మెదడు.
అందమైన గోపురం - మధ్య దూలం - మంచి గాలి లోనికెళ్ళి చెడ్డ గాలి బయటకొచ్చు
జవాబు: ముక్కు
అందమైన వస్త్రంపై అన్నీ వడియాలే
జవాబు: ఆకాశంలో నక్షత్రాలు
కిట కిట తలుపులు, కిటారి తలుపు, ఎప్పుడు తీసిన చప్పుడు కావు, ఏమిటవి?
విప్పితే:కనురెప్పలు
కొండ మీద బండరాయి - రాతి మీద లోతు బావి - బావిలోపల ఊరే జల - ఆడే పాము
జవాబు: తల - నోరు ఉమ్ము - నాలుక
కొండల్లో పుట్టి కోనల్లో నడిచి, సముద్రంలో చేరే నెరజాణ
జవాబు:నది
గోడమీద బొమ్మ
గొలుసుల బొమ్మ
వచ్చి పోయే వారికి
వడ్డించు బొమ్మ.
జవాబు: తేలు
చిటారు కొమ్మన మిఠాయి పొట్లం.
జవాబు: తేనెపట్టు
చిత్రమైన చీరకట్టి - షికారుకెళ్ళె చిన్నది - పూసిన వారింటికే గాని - కాసిన వారింటికి పోదు
జవాబు:సీతాకోక చిలుక
చుట్టింటికి మొత్తే లేదు
జవాబు: కోడి గుడ్డు
చూస్తే సురాలోకం - పడితే నీటికుండ - పగిలితే పచ్చ బంగారం
జవాబు:తాటిపండుచూస్తే చూపులు - నవ్వితే నవ్వులు
జవాబు: అద్దం
చెయ్యని కుండ పొయ్యని నీళ్ళు, వెయ్యని సున్నం తియ్యగ నుండు.
జవాబు: టెంకాయ .
చొట్టల చొట్టల కుండ - బోనాలకుండ - సీతమ్మ పేరు చెప్పి మెల్లంగా దించుకో
జవాబు: సీతాఫలం
జీవలుంటాయి కాని అడవి కాదు
జవాబు:తల
డబ్బా నిండ ముత్యాలు. ఏమిటది ?
జవాబు: దానిమ్మ కాయ
తండ్రి గరగర,
తల్లి పీచుపీచు,
బిడ్డలు రత్నమాణిక్యాలు,
మనుమలు బొమ్మరాళ్ళు.
జవాబు: పనసకాయ
తిత్తిలో నుండి తీయగలమేమో గాని, పొయ్యలెము
జవాబు:పాలు
తెలిసేటట్లు పూస్తుంది - తెలియకుండ కాస్తుంది
జవాబు:వేరుశెనగ
తెల్లని బంతి చల్లని బంతి అందని బంతి ఆడని బంతి
జవాబు: జాబిలి
తెల్లని విస్తరిలో నల్లని మెతుకులు
జవాబు:అక్షరాలు
తోక లేని పిట్ట తొంభై ఆమడలు పోతుంది
జవాబు:ఉత్తరం
తోకలో నిప్పు పెడితే ఆకాశానికి ఎగురుతుంది - అక్కడ పగులుతుంది, కింద పడుతుంది
జవాబు:తారాజువ్వ
దేశదేశాలకు ఇద్దరే రాజులుసవరించు
జవాబు: సూర్యుడు, చంద్రుడు
నల్ల బండ క్రింద నలుగురు దొంగలు
జవాబు: బర్రె (గేదె, ఎనుము) క్రింది పొదుగులు
నల్లని చేనులో
తెల్లని దారి ఏమిటది?
జవాబు:పాపిడి.
నాలుగు రోళ్ళు నడవంగా - రెండు చేటలు చెరగంగా - నోటినుండి పాము వ్రేలాడంగా - అందమైన దొరలు ఊరేగంగా
జవాబు: ఏనుగు
నీలము చీర, మధ్యలో వెన్న ముద్ద, అక్కడక్కడ అన్నపు మెతుకులు
జవాబు : ఆకాశములో చంద్రుడు, చుట్టూ నక్షత్రాలు
నీటి ఒరుగు - రాతి బురద
జవాబు:ఉప్పు-సున్నం
నీటితో పంట - ఆకు లేని పంట
జవాబు: ఉప్పు
నూతిలో పాము, నూరు వరహాలిచ్చినా బయటకు రాదు
జవాబు: నాలుక నెమలికి కన్నీళ్లు వేస్తే ముద్ద అన్నట్లు
పలుకుగాని పలుకు :
జవాబు:వక్క పలుకు
పచ్చ పచ్చని తల్లి:
పసిడి పిల్లల తల్లి:
తల్లిని చీలిస్తే
తియ్యని పిల్లలు
జవాబు: పనసపండు
పచ్చన్ని పొదలోన విచ్చుకోనుంది:
తెచ్చుకోబోతేను గుచ్చుకుంటుంది. ఏమిటది?సవరించు
జవాబు: మొగలిపువ్వు
పచ్చపచ్చని తోటలో ఎర్ర ఎర్రని సిపాయిలు
జవాబు: మిరప పండ్లు
పళ్ళెంలో పక్షి - ముక్కుకు ముత్యం, తోకతో నీరు - త్రాగుతుంది మెల్లగా
జవాబు: దీపం
పిడికెడంత పిట్ట! అరిచి గోల చేస్తుంది. ఎత్తుకుంటే చెవిలో గుసగుసలు చెబుతుంది.
జవాబు: దూరవాణి
పిఠాపురం చిన్నవాడా, పిట్టలకు వేటగాడా,బతికిన పిట్టను కొట్టా వద్దు,
చచ్చిన పిట్టను తేనూ వద్దు, కూరకు లేకుండా రానూ వద్దు=
జవాబు:పక్షి గుడ్డు
పిల్లికి ముందు రెండు పిల్లులు - పిల్లికి వెనుక రెండు పిల్లులు - పిల్లికీ పిల్లికీ మధ్య ఒక పిల్లి, మొత్తం ఎన్ని పిల్లులు?
జవాబు:మూడు
పొంచిన దెయ్యం పోయిన చోటికల్లా వస్తుంది?
జవాబు:తన నీడ
ప్రవహిస్తుంది కాని నీరుకాదు, పట్టుకుంటె ప్రాణం పోతుంది
జవాబు:కరెంటు
బంగారు భరిణలో రత్నాలు:
పగుల గొడితేగాని రావు.
జవాబు: దానిమ్మపండు
భూమిలో పుట్టింది - భూమిలో పెరిగింది - రంగేసుకొచ్చింది రామచిలుక
జవాబు: ఉల్లిగడ
ముందుగా పలకరిస్తుంది మళ్ళీ తిడుతుంది తర్వాత మర్యాదగా అంటుంద
జవాబు: చందమామ!
మాట్లాడుతుంది కానీ మనిషి కాదు
జవాబు: రేడియో
మూడు కళ్ళ ముసలిదాన్ని
నేనెవరిని?
జవాబు:తాటి ముంజ
మూడు కళ్ళుంటాయి కానీ ఈశ్వరుడు కాదు
జవాబు: కొబ్బరి కాయ.
మూడు శిరములున్ను ముదమొప్ప పది కాళ్ళు - కల్గు తోకలు రెండు కన్ను లారు
చెలగి కొమ్ములు నాల్గు చెతులు రెండయా - దీని భావమేమి తిరుమలేశ !
జవాబు: నాగలిదున్నే రైతు
ముక్కుతో చూడగలం - కంటితో చూడలేము
జవాబు:వాసన
మేసేది కాసంత మేత:
కూసేది కొండంత మోత.
జవాబు:తుపాకి/తూట
మంచం కింద మామయ్యా:,
ఊరికి పోదాం రావయ్య.
జవాబు:చెప్పులు
రాతి శరీరం - మధ్యలో నోరు - తిరుగుతూ ఉంటుంది. తింటూ కక్కుతుంది
జవాబు: తిరగలి
రెక్కలు ముయ్యని పక్షి - రెప్పలు ముయ్యని జాణసవరించు
జవాబు: తూనీగ, చేప
యంత్రం కాని యంత్రం-కాదిది మంత్రం
జవాబు: సాయంత్రం
యర్రని రాజ్యం, నల్లని సింహాసనం,ఒక రాజు ఎక్కితే ఒకరాజు దిగుతాడు
జవాబు: దోసెలు
యాదగిరి నా పేరు గుట్ట ను మాత్రం కాను,ఒక ముఖ్యమంత్రి నా మీద ప్రయానించే వాడు కాని కారు ను కాదు.మరినేనెవరిని ?
జవాబు: హెలికాప్టర్
లోకమంతటికి ఒకటే పందిరి-ఒకటే అరుగు
జవాబు: ఆకాశము-భూమి
లక్కబుడ్డి నిండా లక్షల వరహాలు తినేవారే గాని,దాచి పెట్టుకొనేవారు లేరు.
జవాబు: దానిమ్మ కాయ
లక్ష్మి దేవి పుట్టకముందు ఆకు లేని పంట పండింది.ఇప్పటికీ ప్రతి ఇంట ఉంది.
జవాబు: ఉప్పు
వంరి వంకల రాజు, వళ్ళంతా బొచ్చు
జవాబు: పొలం గట్టు
వందమంది అన్నదమ్ములు - కట్టి పడేస్తే - కావలసినప్పుడు కదులుతారు - దుమ్ము ధూళీ దులుపుతారు
జవాబు : చీపురు కట్ట
వానొస్తే పడగ విప్పు - ఎండ వస్తే పడగ విప్పు - గాలి వేస్తే గడ గడ వణుకు
జవాబు: గొడుగు
వ్రేలిమీద నుండు వెండుంగరము కాదు - వ్రేలిమీద నుండి నేలజూచు
అంబరమున దిరుగు నది యేమిచోద్యమో - విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
జవాబు : గాలిపటం
శంకు లో పెంకు,పెంకు లో తీర్థం,తీర్థం లో మొగ్గ
జవాబు: టెంకాయ
శాస్త్రం చెన్నప్ప,నేల గీరప్ప, మూల నక్కప్ప
జవాబు: పార
శిత్తి లో ఇద్దరు దొంగలు కూర్చున్నారు
జవాబు: వేరుశనక్కాయ
శెల లో శెల్వరాజు, పట్నాన పచ్చ రాయి, పేలూరు తెల్ల రాయి, నెల్లూరు నల్ల రాయి, నాలుగున్నూ చేర్చి ముప్పయి ఇద్దరు,తొక్కగ కారింది రక్తం
జవాబు: తాంబూలం
స్నానం చేస్తే తడవదు పొయ్యేలో వేస్తె కాలాదు== నీడ.
హంస ముక్కు కీ ముత్యం కట్టుకొని తోకతో నీళ్లు తాగుతుంది
జవాబు: ప్రమిద
హడవిడిగా తిరిగే రంగయ్య -అమ్దరి ఇండ్లు నీవేనయ్యా
జవాబు: కుక్క
హద్దు లేని పద్దు ఎన్నడూ ఆడొద్దు
జవాబు: అబద్దం
హస్త ఆరు పాళ్ళు చిత్త మూడు పాళ్ళు
జవాబు: వర్షం
హుస్సేన్ సాబ్ ఉరకాలంటాడు ఖాదర్ సాబ్ కాదంటాడు
జవాబు: ఎనుముపగ్గం
హనుమంతరావు గారి పెండ్లాం గుణవమ్తురాలు.తెట్టెడు సొమ్ములు పెట్టుకొని తలవంచుకొన్నది.
జవాబు: జొన్నకంకి.
సేకరణ.