వికసించిన వసంతం - ఆరు తరాల భాగస్వామ్యం - హేమావతి బొబ్బు

Vikasinchina Vasantham Arutaraala bhagaswamyam

రాయలసీమలోని నెర్రెల నేల నుంచి పుట్టుకొచ్చిన బండరాళ్ల వలె, చరిత్ర గర్భంలోంచి ఉద్భవించిన ఆరు తరాల రెడ్డి వనితల గాథ ఇది. వారి ఆత్మవిశ్వాసం, వారి పోరాటం, వారి త్యాగం ... కాలచక్రం తిరుగుతున్న కొద్దీ మారిన పరిస్థితులకు అద్దం పడుతూ, వలస పాలకుల దర్పం నుండి, దొరల పెత్తనం నుండి, స్వతంత్ర భారతంలోని ఫ్యాక్షనిజం, నక్సలిజం సంకెళ్లను తెంచుకొని, ఆధునికత వైపు సాగిన ఒక వంశ గాథ. వారి ప్రతి అడుగులోనూ రాయలసీమ మట్టి వాసన, వారి ప్రతి మాటలోనూ తరతరాల ఆత్మగౌరవం ప్రస్ఫుటమవుతాయి. ఆమె పేరు సీతమ్మ. రాయలసీమలోని ఒక మారుమూల పల్లెలో, వందల ఎకరాలకు అధికారి అయిన పెద్దిరెడ్డి గారి ఇల్లాలు. అప్పటికి సీమ ఇంకా పూర్తిగా బ్రిటీష్ పట్టులో లేదు. కర్నూలు నవాబులు, ఆసఫ్ జాహీల ప్రభావం, స్థానిక పాలెగాళ్ల పెత్తనం కలిసిన ఒక సంక్లిష్ట కాలం అది. ఊరిపై పెద్దిరెడ్డి గారిది తిరుగులేని అధికారం, కానీ ఆ అధికారాన్ని నిత్యం సవాల్ చేసే మరో వర్గం, మరో పక్కపల్లె నుంచి ఉండేది. పగలు పొలం పనులు, రాత్రిపూట కత్తులు, మారణాయుధాలు తో ఫ్యాక్షన్ గొడవలు నిత్యకృత్యం. ఆనాటి ముస్లిం పాలకులకు ఈ స్థానిక కుమ్ములాటలు పట్టేవి కావు, కొందరు తమ స్వార్థానికి వాటిని వాడుకునే దానికి సమయానికి వేచిచూసే కాలం. సీతమ్మ ప్రపంచం ఆ పెద్ద గడి లోపలే. కానీ ఆమె చూపులు గడి గోడల అవతల వరకు ప్రసరించేవి. ప్రతి పాయకారి కదలిక, ప్రతి పనిమనిషి మాట, బయటి నుంచి వచ్చే ప్రతి అరుపు - అన్నీ ఆమె చెవిలోకి చేరేవి. భర్త, ఊరి పెద కాపు, రోజూ కత్తిపట్టి బయట గొడవలకు వెళుతుంటే, ఆమె ప్రాణం అరచేతిలో పెట్టుకుని బతికేది. కానీ ఆమె ముఖంలో భయం ఏనాడూ కనిపించనివ్వలేదు. ఆమె కళ్ళల్లో ఒక స్థిరత్వం, ఒక ధైర్యం ఉండేవి. అదే ఆ గడికి రక్షణ. ఒక చీకటి రాత్రి, ప్రత్యర్థులు గడిని చుట్టుముట్టారు. తలుపులు బద్దలు కొట్టడానికి ప్రయత్నించారు. లోపల ఆడపిల్లలు, ముసలివాళ్ళు భయంతో వణికిపోతున్నారు. సీతమ్మ మాత్రం నిశ్చలంగా నిలబడి, "ఎవరూ కదలద్దు! ఈ గడి ముందు వాళ్ళ దర్పం నిలబడదు," అని గంభీరంగా పలికింది. ఆమె ఆజ్ఞతో తన ఇంటి మనుషులు ప్రాణాలకు తెగించి పోరాడారు. తెల్లారేసరికి విజయం వారికే దక్కింది. ఆరోజు సీతమ్మ చూపిన తెగువ ఊరందరికీ తెలిసింది. ఆమె కేవలం ఇల్లాలు కాదు, యుద్ధంలో గెలిపించే సేనానిలా నిలిచింది. ఆమె తన భర్త పేరును కూడా నోటితో పలకలేదు, కానీ ఆయన తీసుకునే ప్రతి నిర్ణయం వెనుక ఆమె చాకచక్యం, దూరాలోచన ఉండేవి. సీతమ్మ ఆ గడికి, ఆ కుటుంబానికి కవచంలా నిలిచిన ఉక్కు మహిళ. ఆమె ఆత్మవిశ్వాసం, ఫ్యాక్షన్ మంటల్లో కాలిపోని ఒక అగ్నిశిఖ. రాజేశ్వరి, సీతమ్మ కూతురు, తల్లి కఠినత్వానికి, తండ్రి అధికారంకు ప్రతీక. ఆమె పుట్టే నాటికి రాయలసీమ పూర్తిగా బ్రిటీష్ వారి పాలనలోకి వచ్చింది. పాత ముస్లిం పాలకుల ప్రభావం తగ్గింది. కొత్తగా "దొర" అనే పదం ఆధిపత్యానికి చిహ్నంగా మారింది. రాజేశ్వరి భర్త కూడా ఒక పెద్ద దొర, వందల ఎకరాల జమీందార్. బ్రిటీష్ వారికి పన్నులు కడుతూ, వారి మన్ననలు పొందుతూ, గ్రామాలపై సంపూర్ణ అధికారాన్ని చెలాయించేవారు. దొరల శాసనమే చట్టం. భూమిశిస్తు వసూళ్లు, దర్బారులు, అప్పులు, వెట్టిచాకిరి - ఇవన్నీ దొరల పాలనలో భాగం. రాజేశ్వరి తన భర్తతో కలిసి పొలం గట్ల మీద నడిచేది, కౌలు లెక్కలు చూసేది, అవసరమైతే చేను పనుల్లో కూడా పాల్గొనేది. ఆమె ఆడమనిషి అయినా, గ్రామసభల్లో భర్త పక్కన కూర్చుని ప్రజల సమస్యలు వినేది. బ్రిటీష్ అధికారులు ఊరికి వచ్చినప్పుడు, ఆమె తన దొరసాని హోదాకు తగ్గట్టుగా మర్యాదలు చేసేది. ఆమె సంప్రదాయాలకు కట్టుబడి ఉండేది, కానీ తన కూతురు సుజాతకు ఇంట్లోనే చదువు చెప్పించింది. "రేపు కాలం మారుతుంది, ఆడపిల్లలకి అక్షరం ఆయుధం అవుతుంది," అని ఆమె దూరాలోచనతో చెప్పేది. ఒకసారి పక్క గ్రామంలోని చిన్న దొరలు తమ భూమిలోకి అక్రమంగా ప్రవేశించి తమ రైతులపై దాడి చేసినప్పుడు, రాజేశ్వరి నేరుగా బ్రిటీష్ అధికారులకు ఫిర్యాదు చేసింది. వారి పలుకుబడితో ప్రత్యర్థులను అణచివేసింది. "మా దర్పం తగ్గనివ్వం" అని ఆమె నమ్మింది. దొరల నిరంకుశత్వం, వారి అహంకారం రాజేశ్వరిలో ప్రస్ఫుటంగా కనిపించేవి. ఆమె తన వంశం యొక్క అధికారాన్ని, దర్పాన్ని ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ తగ్గనివ్వకూడదని నమ్మింది. బ్రిటీష్ పాలనలో దొరల వ్యవస్థకు ఆమె ఒక చివరి ప్రతినిధి. సుజాత, రాజేశ్వరి కూతురు, మార్పుకు సాక్ష్యంగా నిలిచింది. ఆమె యుక్తవయస్సులోకి వచ్చే నాటికి దేశమంతా స్వతంత్ర ఉద్యమపు హోరు. "క్విట్ ఇండియా" నినాదాలు, గాంధీజీ పిలుపు, అహింసా, సత్యాగ్రహాలు - ఇవన్నీ ఆ గ్రామాన్ని కూడా తాకుతున్నాయి. పట్టణాల్లో జమీందారీలు, దొరల వ్యవస్థపై వ్యతిరేకత పెరుగుతోంది. సుజాతకు పట్టణంలో చదువుకోవడానికి అనుమతి లభించింది. అక్కడ ఆమె స్వతంత్ర భావాలకు, జాతీయవాదానికి దగ్గరైంది. కానీ ఆమెకు వివాహం జరిగే సమయానికి ఇంకా స్వతంత్రం రాలేదు. ఆమె పెళ్లయ్యాక, ఆమె భర్త కూడా జమీందారీ కుటుంబానికి చెందినవాడే అయినా, ఆ వ్యవస్థ పట్టు కోల్పోతోందని గుర్తించాడు. సుజాత ఇంట్లో అడుగుపెట్టగానే, పాత కాలపు సంప్రదాయాలకు, కొత్త కాలపు ఆలోచనలకు మధ్య సంఘర్షణ మొదలైంది. ఆమె తన స్నేహితులతో రహస్యంగా స్వతంత్ర ఉద్యమ కార్యక్రమాలలో పాల్గొనేది, జాతీయ పత్రికలు చదివేది. ఆమె తన ఇంట్లో స్వతంత్ర స్ఫూర్తిని నింపింది. "ఇక దొరతనాలు చెల్లవు, ప్రజలే రాజులు," అని తన కుటుంబ సభ్యులతో చెప్పేది. ఆమె మాటలు పాత తరం వారికి ఆశ్చర్యాన్ని, కోపాన్ని తెప్పించినా, ఆమె పట్టు విడవలేదు. 1947లో స్వతంత్రం వచ్చింది. జమీందారీ వ్యవస్థ రద్దయింది, భూసంస్కరణల చట్టాలు వచ్చాయి. వందల ఎకరాలు ప్రభుత్వానికి పోయాయి, ఆస్తి కరిగింది. ఉన్న భోగభాగ్యాలు క్రమంగా కనుమరుగయ్యాయి. కానీ సుజాత కుంగిపోలేదు. "మన ఆస్తి పొలాలు కాదు, మన పిల్లల చదువు," అని ఆమె భర్తకు నచ్చజెప్పింది. మిగిలిన భూమిని ఆధునిక పద్ధతుల్లో వ్యవసాయం చేయడానికి ప్రోత్సహించింది. తన పిల్లలందరినీ, ముఖ్యంగా ఆడపిల్లలను పట్టణాలకు పంపి చదివించింది. సుజాత పాతకాలపు వైభవానికి, కొత్తకాలపు వాస్తవానికి మధ్య వారధిలా నిలిచింది. ఆమె ఆ కుటుంబం యొక్క సహనానికి, దూరాలోచనకు, కొత్త ఆశలకు నిలువుటద్దం. అరుణ, సుజాత కూతురు, ఆ కుటుంబంలో డిగ్రీ చదివిన మొదటి ఆడపిల్ల. స్వతంత్ర భారతంలో పుట్టి పెరిగింది. దేశం అభివృద్ధి పథంలో దూసుకుపోతున్నా, రాయలసీమలో పాత ఫ్యాక్షన్ భూతాలు కొత్త రూపంలో తిరిగొచ్చాయి. కేవలం కుల గొడవలే కాకుండా, రాజకీయ పార్టీల అండదండలతో, ఎన్నికల సమయంలో గ్రామాల్లో ఫ్యాక్షన్ దాడులు, హత్యలు పెరిగిపోయాయి. పల్లెల్లో నిత్యం ఉద్రిక్త పరిస్థితులు. అరుణ పల్లెటూరి నుండి పట్నం వచ్చి, యూనివర్సిటీలో చదువుకుని, ప్రభుత్వ బ్యాంకులో ఉద్యోగం సంపాదించింది. ఆమె స్వయంశక్తి మీద నమ్మకం ఉంచింది. పెళ్లి సంబంధాలు వచ్చినప్పుడు, "నా కాళ్ళ మీద నేను నిలబడాలి, నా జీతం నేను సంపాదించుకోవాలి" అని ధైర్యంగా చెప్పింది. ఉద్యోగం చేసే కోడలు తమ ఇంటికి వద్దన్న అత్తమామలను ఒప్పించింది. ఆమె ఉద్యోగం చేస్తూ ఒక బిడ్డ చాలనుకొంది. ఆమె కుటుంబం, ముఖ్యంగా ఆమె పుట్టినిల్లు, ఇంకా ఫ్యాక్షన్ నీడ నుండి పూర్తిగా బయటపడలేదు. ఆమె తమ్ముడు ఒకసారి ఒక రాజకీయ గొడవలో ఇరుక్కున్నప్పుడు, అరుణ ధైర్యంగా పోలీస్ స్టేషన్‌కు వెళ్లి, న్యాయ సహాయం అందించింది. గ్రామస్తులను ఫ్యాక్షన్ గొడవలకు దూరంగా ఉండమని, చదువుకోవాలని ప్రోత్సహించింది. ఆరోజుల్లో ఒక ఆడపిల్ల ఇంత ధైర్యంగా ముందుకొచ్చి పనులు చేయడం చాలా అరుదు. అరుణ కేవలం తన కుటుంబాన్ని, ఉద్యోగాన్ని సమర్థవంతంగా నిర్వహించడమే కాదు, పాత ఫ్యాక్షన్ విషపు కోరల నుండి తన ఇంటిని కాపాడటానికి తన వంతు ప్రయత్నం చేసింది. అరుణ ఆ కుటుంబం యొక్క ఆత్మవిశ్వాసానికి, సాధనకు, మరియు ఆధునిక కాలపు సవాళ్లను ఎదుర్కొనే ధైర్యానికి చిహ్నం. కావ్య, అరుణ కూతురు. ఆమె ప్రపంచం మరింత విశాలమైనది. ఆమె పెరిగే నాటికి, ఆంధ్రప్రదేశ్, ముఖ్యంగా రాయలసీమలోని కొన్ని ప్రాంతాలు నక్సలిజం ప్రభావితమయ్యాయి. ప్రభుత్వ దమనకాండ, భూస్వాముల దోపిడీ, పేదల పట్ల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా నక్సలైట్లు సాయుధ పోరాటం చేసేవారు. గ్రామాలు నక్సలైట్లకు, పోలీసులకు మధ్య చిక్కుకుపోయాయి. చదువుకున్న వారు, భూస్వాముల కుటుంబాలకు చెందిన వారిని నక్సలైట్లు లక్ష్యంగా చేసుకునేవారు. కావ్యకు ఈ పరిస్థితులు వ్యక్తిగతంగా తెలిశాయి. ఆమెకు చిన్నప్పటి నుండే చదువుపై ఆసక్తి. తల్లి అరుణ ప్రోత్సాహంతో కష్టపడి చదివి డాక్టర్ అయ్యింది. ఆమె అమెరికాలో పైచదువులు చదువుతున్నప్పుడు, తన సహోద్యోగినే ప్రేమించి, కులమతాలతో సంబంధం లేకుండా తల్లిదండ్రులను ఒప్పించి పెళ్లి చేసుకుంది. ఆమెకు తన వృత్తి పట్ల అంకితభావం ఎక్కువ. హైదరాబాద్‌లో ఒక పెద్ద హాస్పిటల్‌లో పేరున్న సర్జన్‌గా స్థిరపడింది. ఒకసారి తన స్వగ్రామంలో నక్సలైట్ల దాడిలో గాయపడిన వారిని తీసుకురావాల్సి వచ్చినప్పుడు, కావ్య ధైర్యంగా గ్రామానికి వెళ్లి వైద్య సహాయం అందించింది. ఆమె తన ప్రాణాలకు తెగించి పని చేసింది. "నేను డాక్టర్‌ని, నాకు రోగులే ముఖ్యం," అని ఆమె నక్సలైట్ నాయకుడితో చెప్పగలిగింది. ఆమె తన కుటుంబానికి, పేదలకూ సేవ చేయడమే తన జీవిత లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఆమె నక్సలిజం సృష్టించిన భయంకరమైన వాతావరణంలోనూ మానవత్వాన్ని చాటింది. "ఒకప్పుడు మా ముత్తవ్వలు గడి దాటలేదు, ఇప్పుడు నేను ఖండాలు దాటుతున్నాను, కానీ నా మూలాలను మర్చిపోలేదు," అని గర్వంగా చెబుతుంది. కావ్య ఆ కుటుంబం యొక్క ప్రతిభకు, స్వేచ్ఛకు, మరియు సమాజ సేవకు ప్రతిబింబం. కావ్య కూతురు అనిక. ఆమె న్యూయార్క్‌లో పుట్టి పెరిగింది. ఆమెకు తెలుగు మాట్లాడటం వచ్చినా, ఇంగ్లీషే ప్రధాన భాష. ఆమెకు రాయలసీమ చరిత్ర, తన వంశం ఎదుర్కొన్న కష్టాలు కథలుగా తెలుసు. తన తాతమ్మ (అరుణ) చెప్పిన ఫ్యాక్షన్ గొడవల గురించి, తల్లి కావ్య చెప్పిన నక్సలైట్ల భయంకరమైన రోజులు - ఇవన్నీ ఆమెకు ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించాయి. ఆమె ఒక టెక్నాలజీ స్టార్టప్ కంపెనీని నడుపుతోంది. అనిక తన మూలాలను పూర్తిగా విడిచిపెట్టలేదు. ప్రతి ఏడాది సెలవులకు ఇండియా వచ్చినప్పుడు, తన ముత్తాతలు కట్టించిన పాత గడిని సందర్శిస్తుంది. ఆ శిథిలమైన గోడల మధ్య నిలబడి, తన పూర్వీకుల జీవితాలను ఊహించుకుంటుంది. సీతమ్మ పమిటచెంగు నుండి, రాజేశ్వరి దర్పం నుండి, సుజాత సహనం నుండి, అరుణ ధైర్యం నుండి, తన తల్లి కావ్య ప్రతిభ నుండి... ప్రతి ఒక్కరిలో ఉన్న అంతర్గత శక్తిని తాను వారసత్వంగా పొందానని ఆమె నమ్ముతుంది. అనిక తన కంపెనీ ద్వారా తన స్వగ్రామంలో డిజిటల్ అక్షరాస్యతను పెంచడానికి, గ్రామీణ యువతకు ఉద్యోగ అవకాశాలు కల్పించడానికి కృషి చేస్తోంది. సాంకేతికత ద్వారా పాతకాలపు కక్షలు, నిరక్షరాస్యత సంకెళ్లను తెంచడానికి ప్రయత్నిస్తోంది. ఆమె భౌతికంగా రాయలసీమలో లేకపోయినా, తన ఆత్మతో, తన కర్మతో ఈ నేలతో అనుసంధానం అయి ఉంది. ఆమె తన ల్యాప్‌టాప్‌లో ప్రపంచంతో మాట్లాడుతుంది, కానీ ఆమె ఆలోచనల్లో తన వంశంలోని ఆడవారి త్యాగం, వారి పోరాటం, వారి విజయాలు మెదులుతూనే ఉంటాయి.

మరిన్ని కథలు

KARMA VADALADU
కర్మ వదలదు
- తాత మోహనకృష్ణ
mabbuteralu
మబ్బుతెరలు
- ప్రభావతి పూసపాటి
Rangulu leni lokam
రంగులు లేని లోకం
- హేమావతి బొబ్బు
Dondoo donde
దొందూదొందే
- సూర్యదేవర వేణుగోపాల్
Katha cheppavoo...
కథ చెప్పవూ...
- చిట్టత్తూరు మునిగోపాల్
paridhi
పరిధి
- ప్రభావతి పూసపాటి