పడమటి కొండల చాటున సూర్యుడు మెల్లగా కనుమరుగవుతుండగా, గంగానది తన నిశ్శబ్ద ప్రవాహంతో ప్రకృతికి ఓదార్పునిస్తోంది. ఇలవేల్పుగా రాజ్యపాలన చేస్తున్న పురురవుడు, ఐల వంశ కీర్తిని దశదిశలా చాటుతున్న పరాక్రమశాలి, ఒంటరిగా నదీ తీరాన విహరిస్తున్నాడు. అతడి హృదయం ఎందుకో అశాంతితో నిండి ఉంది. రాజ్యాధికారం, ప్రజల అభిమానం, అంతులేని ఐశ్వర్యం... అన్నీ ఉన్నా, ఏదో వెలితి. అకస్మాత్తుగా, ఆకాశంలో ఒక ప్రకాశవంతమైన కాంతి పుంజం, దివ్యమైన సుగంధం వెదజల్లుతూ, అతడి వైపు దూసుకొచ్చింది. అది భూమిని తాకేసరికి, ఆ కాంతి నుండి ఒక అద్భుతమైన రూపం ఆవిర్భవించింది. ఆ రూపం చూసి పురురవుడు అవాక్కయ్యాడు. మృదువైన కనురెప్పలు, కరుణ నిండిన కళ్ళు, చందమామ లాంటి వదనం, పొడవైన కురులు, ఆమె నడయాడితే పువ్వులు కురిసేనా అన్నట్లుగా ఆమె కదలికలు... ఆ సౌందర్యం వర్ణనాతీతం. పురురవుడు....వెంటనే ఆశ్చర్యంతో కళ్ళు విప్పుతూ.... "ఓ... ఓ... ఆశ్చర్యం! ఎవరు మీరు? ఈ భూమిపై ఇంతటి సౌందర్యం సాధ్యమా? మీరు సాక్షాత్తు దేవలోకం నుండి దిగివచ్చిన దేవకన్యలా ఉన్నారు!" అన్నాడు. ఆమె ముఖంలో చిరునవ్వు, అమాయకత్వం కలగలిసి.... "నేను ఊర్వశిని. స్వర్గలోక అప్సరసను. భూలోకం అందాలను, ఇక్కడి జీవన వైవిధ్యాన్ని చూడాలని ఇంద్రుడి అనుమతితో వచ్చాను"...అన్నది. పురురవుడు ఆమె రూపానికి, ఆమె మృదువైన స్వరానికి మంత్రముగ్ధుడయ్యాడు. అతడి హృదయం ఏదో తెలియని ఆనందంతో పులకించిపోయింది. ఆమెతో మాటలు కలిపాడు. ఆమె అమాయకమైన మాటలు, లోకజ్ఞానం లేని ఆమె ప్రశ్నలు అతడిని మరింత ఆకర్షించాయి. ఆమె కోసమే తను ఇంతకాలం ఎదురుచూశాడనిపించింది. గొంతు తడబడుతూ, మెల్లగా... "ఊర్వశీ... నేను మిమ్మల్ని మొదటి చూపులోనే ప్రేమించాను. మీరు నా జీవితంలోకి వస్తే, నా జన్మ ధన్యమవుతుంది. నేను ఐల వంశ రాజును, పురురవుడిని."....అనగానే కళ్ళల్లో మెరుపుతో, అతని కళ్ళల్లోకి సూటిగా చూస్తూ..."పురురవా... మీ పరాక్రమం గురించి విన్నాను. మీ మాటలలోని నిజాయితీ, మీ కళ్ళలోని ప్రేమ నన్ను కట్టిపడేశాయి. నేను కూడా మిమ్మల్ని ప్రేమిస్తున్నాను. కానీ, మా అప్సరసల లోకానికి కొన్ని నియమాలు ఉంటాయి. అవి చాలా ముఖ్యమైనవి. వాటిని మీరు అంగీకరిస్తేనే, నేను మీతో భూలోకంలో ఉండగలను." వెంటనే...ఆత్రుతగా, ఆమె చేతిని పట్టుకుంటూ.... "ఎలాంటి నియమాలైనా సరే, నేను మీ కోసం పాటిస్తాను. నా ప్రాణంతో సమానంగా వాటిని గౌరవిస్తాను. దయచేసి చెప్పండి!" ఆమె తీవ్రంగా, కానీ ప్రేమగా....అతని వైపు చూసి చెప్పింది...."మొదటిది, మీరు నాకు ఎప్పుడూ నగ్నంగా కనిపించకూడదు. శృంగార సమయంలో తప్ప మనము ఇరువురము ఒకరికి ఒకరు నగ్నంగా కనిపించకూడదు. ఒకవేళ మీరు అలా నన్ను చూసినట్లయితే, నేను మిమ్మల్ని విడిచి స్వర్గానికి తిరిగి వెళ్ళిపోవాలి. రెండవది, నాకు రెండు ప్రియమైన గొర్రెపిల్లలు ఉన్నాయి. అవి నా ప్రాణం. వాటిని మీరు కంటికి రెప్పలా కాపాడాలి. అవి పోయినా లేదా వాటికి ఏదైనా జరిగినా నేను మీ వద్ద ఉండలేను. ఈ రెండు నియమాలు మీరు ఒప్పుకుంటే, నేను మీ భార్యగా, మీ తోడుగా మీతో ఉంటాను." పురురవుడు ఒక్క క్షణం కూడా ఆలోచించలేదు. ఊర్వశి ప్రేమ ముందు ఆ నియమాలు చిన్నవిగా అనిపించాయి. ఆనందంతో ఉప్పొంగిపోయి..."అలాగే ఊర్వశీ! నీ నియమాలు నాకు శిరోధార్యం. నేను నీ ప్రాణాన్ని కాపాడుకున్నట్టే ఆ గొర్రెపిల్లలను చూసుకుంటాను. నిన్ను నగ్నంగా చూడనని ప్రతిజ్ఞ చేస్తున్నాను. దయచేసి నాతో ఉండు!" ఊర్వశి....సంతోషంగా నవ్వి "అయితే, ఇకపై మీతోనే నా జీవితం." వారిద్దరి ప్రేమకు ఆ గంగానది, ఆకాశం, ఆ సాయంకాల సూర్యుడు సాక్షులయ్యారు.

పురురవుడి జీవితంలో అప్పటివరకు ఉన్న వెలితి నిండిపోయింది. ఊర్వశి రాకతో ఐల రాజ్యానికి ఒక కొత్త శోభ వచ్చింది. ఆనంద వనంలో ఐదేళ్ళు గడిచెప్తాయి. ఊర్వశి పురురవుడి అంతఃపురంలోకి అడుగుపెట్టినప్పటి నుంచి ఐల రాజ్యం ఆనందసాగరంలో మునిగింది. వారి ప్రేమకు ప్రతీకగా వారికి ఒక తేజస్సుగల కుమారుడు జన్మించాడు - ఆయువు. ఊర్వశి రాజుకు చక్కటి సలహాలనిచ్చేది, ప్రజలతో కలిసిపోయి ఉండేది. ఆమె దివ్య స్పర్శతో రాజ్యంలోని పువ్వులు మరింత సుగంధభరితంగా పూశాయి, పక్షులు మధురంగా కిలకిలరావాలు చేశాయి. ఒక సాయంత్రం, పురురవుడు తన రాజోద్యానంలో ఊర్వశి, వారి కుమారుడు ఆయువు, ఆ రెండు గొర్రెపిల్లలతో కలిసి ఆడుకుంటున్నాడు. పురురవుడు ఆయువును ఎత్తుకుని తిప్పుతుంటే, ఊర్వశి ఆనందంగా నవ్వుతోంది. ఆమె కళ్ళల్లో అమితమైన సంతృప్తి కనిపించింది. పురురవుడు ఆయువును నేలపై దించి, ఊర్వశి చేతిని పట్టుకుని .."ఊర్వశీ, నీవు నా జీవితంలోకి వచ్చాక, నా రాజ్యమే స్వర్గంగా మారింది. నీ ప్రేమ నా ప్రాణం. నిన్ను, ఆయువును చూస్తుంటే నా జన్మ ధన్యమైందనిపిస్తుంది." ఊర్వశి...పురురవుడి భుజంపై వాలుతూ, తన చేతిని అతని చేతితో కలిపి, "నాకూ అంతే పురురవా. స్వర్గలోకం ఎంత గొప్పదైనా, మీ ప్రేమ ముందు అది చిన్నబోతుంది. మీరు, ఆయువు, మా చిన్ని గొర్రెపిల్లలు... ఇదే నా ప్రపంచం. నేను మీతో ఉన్నప్పుడు, నాకు ఇంకేమీ అక్కర్లేదు." ఆయువు అప్పుడే పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి వారి కాళ్ళ దగ్గర నిలబడ్డాడు. గొర్రెపిల్లలు వారి చుట్టూ తిరుగుతున్నాయి. ఆ దృశ్యం చూసి పురురవుడి కళ్ళు చెమర్చాయి. ఇన్నాళ్లూ తను కోరుకున్నది ఇదే కదా అనుకున్నాడు. పురురవుడు ఆయువును ఒడిలోకి తీసుకుని.. "నీతో ఉన్న ప్రతి క్షణం ఒక పండుగే, ఊర్వశీ. నువ్వు లేని జీవితం ఊహించలేను." ఊర్వశి ..నవ్వుతూ, "అలా అనకండి పురురవా. నేను ఎక్కడికీ వెళ్ళను. మీరు నియమాలు పాటిస్తున్నంత కాలం, మనం ఇలాగే ఆనందంగా ఉంటాం." వారి సంభాషణలో ఒక మధురమైన నిశ్శబ్దం అలుముకుంది. వారి ప్రేమ బంధం మరింత గట్టిపడింది. రాజ్య ప్రజలు కూడా తమ మహారాజు, మహారాణి అన్యోన్యతను చూసి ఆనందించేవారు. కానీ, కాలచక్రం ఎప్పుడూ ఒకేలా ఉండదు. స్వర్గలోకంలో అప్సరసల అవసరం ఏర్పడింది. ఇంద్రుడు, ఊర్వశిని భూలోకం నుండి తిరిగి రప్పించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఊర్వశి నిబంధనలు ఇంద్రుడికి తెలుసు. వాటిని భంగపరచడానికి ఒక ఉపాయం పన్నాడు. గంధర్వులను పిలిచి, ఆ బాధ్యతను అప్పగించాడు. అర్ధరాత్రి దాటింది. అంతఃపురంలో అంతా గాఢ నిద్రలో ఉన్నారు. ఆ చీకటిని చీల్చుకుంటూ, అకస్మాత్తుగా ఒక బలమైన గొర్రెపిల్లల అరుపు వినిపించింది. ఊర్వశి గట్టిగా నిద్రలేచింది. ఊర్వశి....కళ్ళు పెద్దవి చేసుకుని, ఆందోళనగా, "అయ్యో! నా గొర్రెపిల్లలు! ఎవరో వాటిని దొంగిలిస్తున్నారు! నాకు ఆ అరుపు చాలా స్పష్టంగా వినిపించింది!" పురురవుడు కూడా వెంటనే నిద్రలేచాడు. గొర్రెపిల్లల ప్రాధాన్యత అతనికి తెలుసు. క్షణం కూడా ఆలోచించకుండా, మరేమీ కప్పుకోకుండా, చీకట్లో తన కత్తిని తీసుకుని బయట పరుగెత్తాడు. పురురవుడు...కోపంగా, అరుపుతో, "ఏయ్! దొంగల్లారా! నా భార్య వస్తువులను దొంగిలిస్తారా? వదిలిపెట్టను మిమ్మల్ని! ఆపండి!" అతడు దొంగలను తరుముకుంటూ వెళ్ళగానే, అదివరకే ప్రణాళిక వేసుకున్న గంధర్వులు, అకస్మాత్తుగా మెరుపు వెలుగును సృష్టించారు. ఆ మెరుపు వెలుగులో, ఊర్వశి, పురురవుడిని నగ్నంగా చూసింది. ఆమె కళ్ళు ఆ దృశ్యాన్ని చూసి ఆగిపోయాయి. ఆమె గుండెలో ఏదో పెట్టినట్టు అనిపించింది. కళ్ళల్లో నీళ్లు సుడులు తిరుగుతూ, బాధతో, "పురురవా! మీరు... మీరు నా నియమాన్ని భంగపరిచారు! అయ్యో... నేను... నేను మిమ్మల్ని విడిచి వెళ్ళక తప్పదు! ఇది విధి రాత! నా నియమం భంగమైంది!" అంటూ ఊర్వశి ఏడ్చింది. పురురవుడు గొర్రెపిల్లలను కాపాడి, వాటిని తిరిగి తీసుకువచ్చాడు. కానీ, అతడి కళ్ళ ముందు ఊర్వశి మాటలు వినిపించాయి. పురురవుడు...ఆమె మాటలు విని షాక్ అయ్యి, కళ్ళలో భయంతో, "ఊర్వశీ! నువ్వేం మాట్లాడుతున్నావు? నా ప్రాణం పోయినా నిన్ను వదులుకోను! నేను నిన్ను కావాలని చూడలేదు! చీకటిలో... ఆ మెరుపు వల్లనే... నా తప్పు లేదు ఊర్వశీ! దయచేసి నన్ను విడిచి వెళ్ళకు!" ఊర్వశి...తన కన్నీళ్ళను ఆపుకుంటూ, ఆమె శరీరం మెల్లగా పారదర్శకంగా మారుతోంది... "నాకు తెలుసు పురురవా... నాకు తెలుసు మీ ఉద్దేశం కాదని. కానీ నియమం నియమమే. నేను ఇంద్రుడి ఆజ్ఞను ధిక్కరించలేను. నాది అప్సరస లోకం. నేను ఇక్కడ ఎక్కువ సేపు ఉండలేను. నేను... నేను వెళ్ళాలి." ఆమె మాటలు పూర్తి కాకుండానే, ఆమె శరీరం నెమ్మదిగా అదృశ్యమవడం మొదలుపెట్టింది. పురురవుడు ఆమెను ఆపడానికి ప్రయత్నించినా, అది గాలిని పట్టుకోవడానికి ప్రయత్నించినట్లు అయింది. ఆమె ప్రతి క్షణం దూరం అవుతోంది. పురురవుడు....బిగ్గరగా అరుస్తూ, ఆమె అదృశ్యమవుతున్న ఆకారాన్ని పట్టుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తూ, "ఊర్వశీ! వద్దు! నన్ను విడిచి వెళ్ళకు! నేను నీ లేకుండా జీవించలేను! దయచేసి ఊర్వశీ! ఒక్కసారి ఆగు!" ఆ క్షణం పురురవుడు పడిన బాధ వర్ణనాతీతం. అతడి గుండె పగిలిపోయింది. తన ప్రేమ, తన జీవితం, తన ఊర్వశి... అన్నీ ఒకేసారి దూరం అయ్యాయి. ఆకాశంలో చంద్రుడు అప్పుడు కన్నీటితో వెలవెలబోయినట్లు కనిపించాడు. ఊర్వశి వెళ్ళిపోవడంతో పురురవుడు పిచ్చివాడిలా మారిపోయాడు. రాజ్యాన్ని, సింహాసనాన్ని విడిచిపెట్టి, తన కుమారుడు ఆయువు బాధ్యతను మంత్రులకు అప్పగించి, ఊర్వశి కోసం అడవుల వెంట, నదుల వెంట వెతకడం ప్రారంభించాడు. అతడి కళ్ళల్లో నిరంతరం నీళ్లు, మాటల్లో ఆమె పేరే. పురురవుడు...యమునానది ఒడ్డున కూర్చుని, తనతో తాను, "ఊర్వశీ... ఎక్కడున్నావు నువ్వు? ఈ నది ప్రవాహంలా నా కన్నీళ్లు ఆపకుండా ప్రవహిస్తున్నాయి. నిన్ను చూడకుండా నేను ఒక్క క్షణం కూడా ఉండలేను. ఈ జీవితం నీవు లేకుండా వ్యర్థం!" అతడు దారిలో కనిపించిన ప్రతి పక్షిని, ప్రతి చెట్టును, ప్రతి జంతువును అడిగేవాడు. పురురవుడు...ఒక లేడిని చూసి, దాని వద్దకు వెళ్ళి, "ఓ సుందరమైన లేడి! నీవు నా ఊర్వశిని చూశావా? ఆమె కళ్ళలానే నీ కళ్ళు ఉన్నాయి. నా ప్రాణంగా మారిన నా ఊర్వశిని చూశావా? ఆమె నవ్వును విన్నావా?" పురురవుడు ...ఒక పూల చెట్టు దగ్గర నిలబడి, "ఓ సుగంధభరితమైన పుష్పమా! నీ సువాసన ఆమె శరీరం నుండి వచ్చే సువాసనలానే ఉంది. నా ప్రియురాలిని చూశావా? ఆమె అదృశ్యమైపోయింది. దయచేసి ఎక్కడుందో చెప్పు." అతని మాటలలోని బాధ, అతని కళ్ళలోని విరహం, ఆ అరణ్యాన్ని కూడా కదిలించాయి. కొన్నిసార్లు, అతను పిచ్చివాడిలా నవ్వేవాడు, ఆమె పేరును బిగ్గరగా అరిచేవాడు. మరికొన్నిసార్లు, నిశ్శబ్దంగా ఒక చోట కూర్చుని, గంటల తరబడి ఏడ్చేవాడు. అతని గొంతు బొంగురుపోయింది, అతని శరీరం చిక్కిపోయింది. పురురవుడు, ఒక పెద్ద బండరాయిపై వాలిపోయి, ఆకాశం వైపు చూస్తూ, "ఓ దేవుళ్ళారా! నాకేల ఈ పరీక్ష? నా ప్రేమ ఇంత బలమైనది కాదా? ఊర్వశి లేకుండా ఈ పురురవుడు అసంపూర్ణం! దయచేసి ఆమెను నాకు తిరిగివ్వండి!" అతని బాధను చూసి దేవతలు జాలిపడ్డారు. గంధర్వులు కూడా తమ చర్యకు పశ్చాత్తాపపడ్డారు. వారు అతడిని వెళ్ళి కలవడానికి ఒక మార్గం కోసం ఆలోచించారు. పురురవుడు ఊర్వశిని వెతుకుతూ యమునానది ఒడ్డుకు చేరుకున్నాడు. అలసిపోయి, నిరాశగా, అతడు నదీ ప్రవాహాన్ని చూస్తున్నాడు. అప్పుడే, నదిలో స్నానం చేస్తున్న ఐదుగురు అప్సరసలను చూశాడు. వారిలో ఒకరు... ఒకరు తన ఊర్వశి! ఆమెను చూసిన వెంటనే అతని కళ్ళల్లో ఒక మెరుపు మెరిసింది. గుండె వేగంగా కొట్టుకుంది. పురురవుడు...నిలబడి, కళ్ళల్లో ఆనందం, ఆశ్చర్యం కలగలిసి, "ఊర్వశీ! ఊర్వశీ! నువ్వేనా? నిన్ను చూడాలని ఎంత తపించానో తెలుసా? నా ప్రాణం లేని శరీరంలా బతికాను! నువ్వేనా?" ఊర్వశి అతడిని చూసి ఆశ్చర్యపోయింది. అతడి దుస్థితి, అతడి చిరిగిన బట్టలు, అతని కళ్ళలోని అంతులేని విరహం చూసి ఆమె గుండె తరుక్కుపోయింది. ఆమె కళ్ళల్లో నీళ్లు తిరిగాయి. ఊర్వశి...దుఃఖంగా, నదిలోంచి బయటకు వస్తూ, "పురురవా! మీరు ఈ స్థితికి వచ్చారా? నా గుండె తట్టుకోలేకపోతోంది. మిమ్మల్ని చూసి బాధపడుతున్నాను." పురురవుడు...మెల్లగా ఆమె దగ్గరకు వచ్చి, ఆమె చేతిని పట్టుకుంటూ, "నాకు బాధ లేదు ఊర్వశీ. నువ్వు కనిపించావుగా. నా జీవితం మళ్ళీ ఆనందమయమవుతుంది. నువ్వు లేకుండా నాకు లోకమే లేదు. ఈ బాధంతా నువ్వు తిరిగి వచ్చావని తెలిశాక, ఇట్టే మాయమైపోయింది." ఊర్వశి అతడి ప్రేమను, అతని త్యాగాన్ని చూసి కరుణించింది. ఆమెకు తెలుసు, పురురవుడి ప్రేమ ఎంత గొప్పదో, ఎంత స్వచ్ఛమైనదో. తనను విడిచి ఉండలేడనే నిజాన్ని గ్రహించింది. అప్పుడు ఊర్వశి ఒక షరతు పెట్టింది. ఊర్వశి ...నిట్టూర్చి, "పురురవా, నేను స్వర్గలోకం విధిని తప్పించుకోలేను. కానీ, మీ ప్రేమ ముందు అది కూడా చిన్నబోతుంది. నేను మీకు ఒక అవకాశం ఇస్తాను. సంవత్సరానికి ఒకసారి మాత్రమే మీరు నన్ను కలుసుకోవచ్చు. ఒక రాత్రి మాత్రమే మనం కలసి ఉండగలం. ఆ తర్వాత నేను తిరిగి వెళ్ళిపోవాలి." పురురవుడు ఆమె మాటలకు ఒక్క క్షణం తటపటాయించాడు. కానీ, పూర్తిగా దూరం కావడం కంటే, కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారైనా ఆమెను చూసే అవకాశం లభించడం గొప్ప వరం అనిపించింది. పురురవుడు...సంతోషంగా, ఆమెను గట్టిగా కౌగిలించుకుంటూ, "ఏదో ఒక రోజు నిన్ను చూసే అవకాశం దొరికితే చాలు ఊర్వశీ! నీతో కలసి ఉండే ఆ ఒక రాత్రి, నా జీవితానికి సరిపోతుంది. ఇది నాకు ఒక గొప్ప వరం!" అతడు ఆ షరతును అంగీకరించాడు.

సంవత్సరానికి ఒకసారి, ఊర్వశి భూలోకానికి వచ్చి పురురవుడితో కొంత సమయం గడిపేది. ఆ సమయం వారి ప్రేమను, వారి బంధాన్ని మరింత బలోపేతం చేసింది. ఆమె వచ్చేవరకు పురురవుడు నిరీక్షించేవాడు, ఆమె వెళ్ళిన తర్వాత ఆ జ్ఞాపకాలను నెమరువేసుకుంటూ జీవించేవాడు. కాలం గడిచే కొద్దీ, ఇంద్రుడు పురురవుడి నిస్వార్థ ప్రేమను, ఊర్వశి విరహాన్ని చూసి కరుణించాడు. వారికి ఒక అవకాశం ఇవ్వాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఇంద్రుడు....దేవలోకంలో, "పురురవుడి ప్రేమ గొప్పది. అది కేవలం ఒక మానవుడి ప్రేమ కాదు, అది ఒక దివ్య బంధం. ఊర్వశిని భూలోకంలో శాశ్వతంగా ఉండేలా అనుమతిద్దాం. వారి ప్రేమకు ప్రతీకగా వారి బంధం శాశ్వతంగా నిలిచిపోవాలి." అలా, ఒకానొక సందర్భంలో, ఊర్వశిని భూలోకంలోనే శాశ్వతంగా పురురవుడితో ఉండటానికి అనుమతి లభించింది. వారిద్దరూ మళ్ళీ అన్యోన్యంగా, ఆయువుతో కలిసి, తమ జీవితాన్ని ఆనందంగా గడిపారు. వారి ప్రేమ కథ తరతరాలుగా చెప్పుకునేలా నిలిచిపోయింది.